Zmiany do MSSF 16 „Leasing” - zobowiązanie leasingowe w transakcjach sprzedaży i leasingu zwrotnego (obowiązują dla okresów rocznych rozpoczynających się 1.01.2024 r.),

Zmiany do MSR 1 „Prezentacja sprawozdań finansowych: Klasyfikacja zobowiązań jako krótkoterminowe lub długoterminowe”(obowiązujący w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1.01.2024 r. lub po tej dacie),

Zmiany do MSR 7 „Sprawozdanie z przepływów pieniężnych” oraz MSSF 7 „Instrumenty finansowe” - ujawnienia: Umowy finansowe dostawców (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1.01.2024 r. lub po tej dacie).

Zastosowanie powyższych zmian do standardów nie miało istotnego wpływu na sytuację finansową i wyniki działalności Grupy.

5.5Nowe standardy i interpretacje, które zostały opublikowane, a nie weszły jeszcze w życie

Następujące standardy i interpretacje zostały wydane przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości lub Komitet ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej, a nie weszły jeszcze w życie:

Zmiany do MSR 21 „Skutki zmian kursów wymiany walut obcych” – brak wymienności (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1.01.2025 r. lub po tej dacie),

Zmiany do MSSF 9 „Instrumenty finansowe” i MSSF 7 „Instrumenty finansowe – ujawnienia informacji” - zmiany w klasyfikacji i wycenie instrumentów finansowych mający zastosowanie dla okresów rocznych rozpoczynających się dnia 1.01. 2026 r. lub później,

Zmiany MSSF 7, MSSF 9, MSSF 10, MSR 7 - Coroczne poprawki do standardów rachunkowości MSSF –, mające zastosowanie dla okresów rocznych rozpoczynających się dnia 1.01. 2026 r. lub później

MSSF 18 „Prezentacja i ujawnienia w sprawozdaniach finansowych” – mający zastosowanie dla okresów rocznych rozpoczynających się dnia 1.01.2027 r. lub później,

MSSF 19 „Spółki zależne bez odpowiedzialności publicznej: ujawnianie informacji” - mający zastosowanie dla okresów rocznych rozpoczynających się dnia 1.01.2027 r. lub później.

Zastosowanie powyższych zmian do standardów nie miałyby istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe Grupy, jeżeli zostałyby zastosowane przez jednostkę na dzień bilansowy.

i zakończenia planu. Aktywa muszą być oferowane do sprzedaży po cenie racjonalnej w stosunku do bieżącej wartości godziwej a dodatkowo należy oczekiwać, że sprzedaż zostanie zakończona w czasie jednego roku od dnia klasyfikacji (z pewnymi wyjątkami).

W przypadku sprzedaży, z którą wiązać się będzie utrata kontroli nad jednostką zależną, klasyfikuje się wszystkie aktywa i zobowiązania tej jednostki zależnej jako przeznaczone do sprzedaży jeśli wyżej wymienione kryteria zostały spełnione, niezależnie od tego czy po sprzedaży zostaną utrzymane niedające kontroli udziały tej jednostki zależnej.

Transakcje sprzedaży obejmują wymianę aktywów trwałych na inne aktywa trwałe, gdy wymiana ma treść ekonomiczną zgodnie z MSR 16 Rzeczowe aktywa trwałe.Aktywa trwałe lub grupa do zbycia są klasyfikowane jako przeznaczone do wydania właścicielom, jeżeli jednostka jest zdecydowana na ich wydanie właścicielom np. w przypadku podziału jednostki bądź wypłaty dywidendy rzeczowej. Sytuacja taka ma miejsce, gdy aktywa są dostępne do natychmiastowego wydania w ich aktualnym stanie, a wydanie jest wysoce prawdopodobne. Za wysoce prawdopodobne uznaje się wydanie, dla którego działania zostały rozpoczęte i należy oczekiwać, że zostaną zakończone w ciągu roku od dnia klasyfikacji.

Grupa klasyfikuje składnik aktywów finansowych jako wyceniany po początkowym ujęciu w zamortyzowanym koszcie albo w wartości godziwej przez inne całkowite dochody bądź w wartości godziwej przez wynik finansowy na podstawie:

modelu biznesowego obowiązującego w Grupie w zakresie zarządzania aktywami finansowymi, oraz

charakterystyki wynikających z umowy przepływów pieniężnych dla składnika aktywów finansowych.

Niezależnie od powyższego Grupa może w momencie początkowego ujęcia nieodwołalnie wyznaczyć składnik aktywów finansowych, który w przeciwnym przypadku byłby zaklasyfikowany jako wyceniany w zamortyzowanym koszcie lub wartości godziwej przez inne całkowite dochody, jako wyceniany w wartości godziwej przez wynik finansowy, jeśli w ten sposób eliminuje lub znacząco zmniejsza niespójność wyceny lub ujęcia, jaka w przeciwnym razie powstałaby na skutek wyceny aktywów lub zobowiązań bądź ujęcia związanych z nimi zysków lub strat według różnych zasad.

Grupa może dokonać ponadto w momencie początkowego ujęcia nieodwołalnego wyboru w stosunku do określonych inwestycji w instrumenty kapitałowe, które w przeciwnym wypadku byłyby wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy, aby ujmować późniejsze zmiany ich wartości godziwej przez inne całkowite dochody. W przypadku instrumentów kapitałowych, w stosunku do których Grupa dokonała nieodwołalnego wyboru w sprawie prezentowania w innych całkowitych dochodach zmian ich wartości godziwej, kwot prezentowanych w innych całkowitych dochodach nie można później przenosić do wyniku finansowego. Grupa może jednak przenosić skumulowany zysk lub stratę w obrębie kapitału własnego.

Modele biznesowe

Grupa dokonuje ustalenia modelu biznesowego w taki sposób, aby odzwierciedlał on sposób, w jaki zarządza się łącznie grupami aktywów finansowych, aby zrealizować określony cel biznesowy.

Model biznesowy Grupy w zakresie zarządzania aktywami finansowymi wynika z działań, jakie Grupa podejmuje, aby zrealizować cel modelu biznesowego. Dokonując ww. analizy Grupa bierze pod uwagę przede wszystkim następujące elementy:

sposób oceny efektywności danej grupy aktywów, tj. określenie czy oczekiwaniem Grupy jest uzyskiwanie konkretnych przepływów pieniężnych wynikających z umowy, czy też celem Grupy jest osiągnięcie określonego poziomu zwrotu z grupy aktywów poprzez różnego rodzaju działania, w szczególności sprzedażowe,

rodzaje ryzyka oraz sposób zarządzania tymi ryzykami w odniesieniu do danej grupy aktywów,

ocena w jaki sposób wynagradzane są osoby zarządzające daną działalnością, tj. w szczególności określenie czy ich wynagrodzenie oparte jest na wartości godziwej zarządzanych aktywów czy na uzyskanych przepływów pieniężnych wynikających z umowy), oraz

sposób raportowania, tj. w jaki sposób wyniki modelu biznesowego i aktywów finansowych utrzymywanych w ramach tego modelu biznesowego są oceniane i przekazywane kluczowemu personelowi kierowniczemu Grupy.

Biorąc pod uwagę kryteria opisane powyżej Grupa wyróżnia trzy rodzaje modeli biznesowych:

1) Model biznesowy zakładający utrzymywanie aktywów celu uzyskiwania przepływów pieniężnych wynikających z umowy: Aktywa finansowe, które są utrzymywane w ramach tego modelu biznesowego, są zarządzane z zamiarem realizowania przepływów pieniężnych poprzez otrzymywanie płatności wynikających z umowy w całym okresie życia instrumentu.

2) Model biznesowy, którego cel jest realizowany zarówno poprzez uzyskiwanie przepływów pieniężnych wynikających z umowy, jak i poprzez sprzedaż aktywów finansowych:

3) Inne modele biznesowe, które nie spełniają cech dwóch wcześniej wymienionych modeli: 

Charakterystyka umownych przepływów pieniężnych

Grupa klasyfikuje składnik aktywów finansowych na podstawie charakterystycznych dla tego składnika przepływów pieniężnych wynikających z umowy, jeśli jest on utrzymywany w ramach modelu biznesowego zakładającego utrzymywanie aktywów w celu uzyskiwania przepływów pieniężnych wynikających z umowy lub modelu biznesowego, którego cel jest realizowany zarówno poprzez uzyskiwanie przepływów pieniężnych wynikających z umowy, jak i poprzez sprzedaż aktywów finansowych. Aby tego dokonać, Grupa musi ustalić, czy wynikające z umowy przepływy pieniężne z tego składnika aktywów są jedynie spłatą kwoty głównej i odsetek od kwoty głównej pozostałej do spłaty z uwzględnieniem szczegółowych wytycznych w tym zakresie określonych przez MSSF 9.

Przepływy pieniężne wynikające z umowy stanowią wyłącznie spłatę kwoty głównej i odsetek od kwoty głównej pozostałej do spłaty w sytuacji gdy odsetki ustalane są w taki sposób, aby pokryć następujące elementy:

zapłatę za wartość pieniądza w czasie,

ryzyko kredytowe,

wynagrodzenie za ryzyko płynności,

wynagrodzenie za poniesione przez Grupę koszty administracyjne związane z utrzymywaniem składnika aktywów finansowych przez określony okres czasu,

marżę zysku.

Grupa dokonuje oceny umownych przepływów pieniężnych w celu potwierdzenia spełnienia przez te aktywa finansowe powyższych warunków każdorazowo dla każdego instrumentu finansowego zaklasyfikowanego do modelu biznesowego zakładającego utrzymywanie aktywów w celu uzyskiwania przepływów pieniężnych wynikających z umowy lub modelu biznesowego, którego cel jest realizowany zarówno poprzez uzyskiwanie przepływów pieniężnych wynikających z umowy, jak i poprzez sprzedaż aktywów finansowych.

Aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie są to aktywa finansowe, dla których spełnione są oba poniższe warunki:

składnik aktywów finansowych jest utrzymywany zgodnie z modelem biznesowym, którego celem jest utrzymywanie aktywów finansowych dla uzyskiwania przepływów pieniężnych wynikających z umowy;

warunki umowy dotyczącej składnika aktywów finansowych powodują powstawanie w określonych terminach przepływów pieniężnych, które są jedynie spłatą kwoty głównej i odsetek od kwoty głównej pozostałej do spłaty.

Aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie są wyceniane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej według zamortyzowanego kosztu przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej z uwzględnieniem odpisów z tytułu oczekiwanych strat kredytowych.

Naliczane odsetki wraz z wszelkimi płatnościami lub wpływami stanowiącymi integralną część efektywnej stopy procentowej ujmowane są w przychodach odsetkowych. Prowizje nie będące elementem przychodów odsetkowych rozliczane liniowo zaliczane są do przychodów prowizyjnych.

Odpisy z tytułu oczekiwanych strat są ujmowane w rachunku zysków i strat jako wynik z tytułu odpisów z aktualizujących z tytułu utraty wartości aktywów finansowych i rezerw na zobowiązania pozabilansowe.

Zamortyzowany koszt składnika aktywów finansowych to kwota, w jakiej składnik aktywów finansowych lub zobowiązanie finansowe wycenia się w momencie początkowego ujęcia, pomniejszona o spłaty kwoty głównej oraz powiększona lub pomniejszona o ustaloną z zastosowaniem metody efektywnej stopy procentowej skumulowaną amortyzację wszelkich różnic pomiędzy tą kwotą początkową a kwotą w terminie wymagalności, oraz – w przypadku składników aktywów finansowych – skorygowana o wszelkie odpisy na oczekiwane straty kredytowe.

Efektywna stopa procentowa to stopa, za pomocą której szacowane przyszłe płatności lub wpływy pieniężne w ciągu całego oczekiwanego okresu życia składnika aktywów finansowych dyskontowane są dokładnie do wartości bilansowej brutto składnika aktywów finansowych.

Do kategorii aktywów finansowych wycenianych w zamortyzowanym koszcie Grupa klasyfikowała następujące pozycje sprawozdania z sytuacji finansowej: kasa i środki w Banku Centralnym, należności od banków i instytucji finansowych, kredyty i pożyczki udzielone klientom, dłużne inwestycyjne papiery wartościowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu oraz pozostałe należności wyceniane wg zamortyzowanego kosztu.

Szczególnym rodzajem aktywów finansowych wycenianych w zamortyzowanym koszcie są zakupione lub utworzone składniki aktywów finansowych dotknięte utratą wartości ze względu na ryzyko kredytowe (tzw. POCI). Takie instrumenty są wyceniane według zamortyzowanego kosztu przy zastosowaniu efektywnej stopy procentowej skorygowanej o ryzyko kredytowe.

Do kategorii aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy Grupa zaklasyfikowała następujące pozycje sprawozdania z sytuacji finansowej: instrumenty pochodne wyceniane do wartości godziwej przez wynik finansowy oraz kapitałowe aktywa finansowe wyceniane do wartości godziwej przez wynik finansowy.

Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez Inne całkowite dochody są to aktywa finansowe, dla których spełnione są oba poniższe warunki:

składnik aktywów finansowych jest utrzymywany zgodnie z modelem biznesowym, którego celem jest zarówno otrzymywanie przepływów pieniężnych wynikających z umowy, jak i sprzedaż składników aktywów finansowych;

warunki umowy dotyczącej składnika aktywów finansowych powodują powstawanie w określonych terminach przepływów pieniężnych, które są jedynie spłatą kwoty głównej i odsetek od kwoty głównej pozostałej do spłaty.

Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody wyceniane są w sprawozdaniu z sytuacji finansowej według wartości godziwej.

Zysk lub stratę na składniku dłużnych aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody ujmuje się w innych całkowitych dochodach, z wyjątkiem zysku lub straty z tytułu oczekiwanych strat kredytowych, zysków lub strat z tytułu różnic kursowych oraz przychodu i kosztu odsetkowego, do momentu zaprzestania ujmowania składnika aktywów finansowych lub jego przeklasyfikowania. Jeśli zaprzestano ujmowania składnika aktywów finansowych, skumulowane zyski lub straty poprzednio ujęte w innych całkowitych dochodach zostają przeklasyfikowane z pozycji kapitał własny do wyniku finansowego w formie korekty wynikającej z przeklasyfikowania. Dla instrumentów dłużnych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody przychód odsetkowy Grupa rozpoznaje z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej.

Grupa możedokonać ponadto w momencie początkowego ujęcia nieodwołalnego wyboru w stosunku do nieprzeznaczonych do obrotu inwestycji w instrumenty kapitałowe, które w przeciwnym wypadku byłyby wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy, aby ujmować późniejsze zmiany ich wartości godziwej przez inne całkowite dochody. W przypadku instrumentów kapitałowych, w stosunku do których Grupa dokonała nieodwołalnego wyboru w sprawie prezentowania w innych całkowitych dochodach zmian ich wartości godziwej, kwot prezentowanych w innych całkowitych dochodach nie można później przenosić do wyniku finansowego. Grupa może jednak przenosić skumulowany zysk lub stratę w obrębie kapitału własnego.

Namoment przejścia Grupy na MSSF 9 Grupa zadecydowała, że udziały w Getin Noble Bank S.A., będą zaklasyfikowane do kategorii aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody ze względu na długoterminowy charakter inwestycji.

Do kategorii aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody Grupa zaklasyfikowała następujące pozycje sprawozdania z sytuacji finansowej: dłużne inwestycyjne papiery wartościowe wyceniane do wartości godziwej przez inne całkowite dochody oraz kapitałowe inwestycyjne papiery wartościowe wyceniane do wartości godziwej przez inne całkowite dochody.

Zobowiązania finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie towszystkie zobowiązania finansowe za wyjątkiem zobowiązań finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy, zobowiązań finansowych powstałych w wyniku przeniesienia składnika aktywów finansowych, który nie kwalifikuje się do zaprzestania ujmowania, lub wtedy, gdy ma zastosowanie podejście wynikające z utrzymania zaangażowania, umów gwarancji finansowych, zobowiązań do udzielenia pożyczki oprocentowanej poniżej rynkowej stopy procentowej oraz warunkowej zapłaty ujętej przez jednostkę przejmującą w ramach połączenia jednostek.

Do kategorii zobowiązań finansowych wycenianych w zamortyzowanym koszcie Grupa zaklasyfikowała następujące pozycje sprawozdania z sytuacji finansowej: zobowiązania wobec Banku Centralnego, zobowiązania wobec innych banków i instytucji finansowych, zobowiązania wobec klientów, zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych, pozostałe zobowiązania wyceniane wg zamortyzowanego kosztu.

Modyfikacje umownych warunków aktywów finansowych

Grupa przyjmuje następujące kryteria uznania modyfikacji warunków aktywa finansowego, jako istotne:

1)dla aktywów finansowych z ustalonym harmonogramem przepływów– takie modyfikacje ilościowe, które powodują zmianę bieżącej wartości (NPV) aktywa finansowego, skalkulowaną w oparciu o pierwotną ESP, o więcej niż 10% w stosunku do oryginalnej wartości brutto umowy oraz modyfikacje jakościowe: przewalutowanie, zmiana głównego kredytobiorcy, zmiana wyników testu SPPI;

2)dla aktywów finansowych bez określonego harmonogramu przepływów: przewalutowanie, zmiana głównego kredytobiorcy, naruszenie kryteriów testu SPPI .

Ponadto, Grupa przyjmuje, iż jeżeli aktywo finansowe, którego dotyczy modyfikacja znajduje się na moment modyfikacji w Koszyku 3 za modyfikację istotną uznaje się tylko przypadki, w których spełnione zostają kryteria modyfikacji jakościowej zaprezentowane w pkt 1 powyżej i każdorazowo (jeśli to możliwe) Grupa ustala wynik na modyfikacji nieistotnej.

Jeśli wynikające z umowy przepływy pieniężne związane ze składnikiem aktywów finansowych podlegają renegocjacji lub jakiejkolwiek innej modyfikacji, a renegocjacja lub modyfikacja nie prowadzą do zaprzestania ujmowania danego składnika aktywów finansowych,

Grupa dokonuje ponownego obliczenia wartości bilansowej brutto składnika aktywów finansowych i ujmuje zysk lub stratę z tytułu modyfikacji w wyniku finansowym. Wartość bilansową brutto składnika aktywów finansowych oblicza się jako obecną wartość renegocjowanych lub zmodyfikowanych przepływów pieniężnych wynikających z umowy, dyskontowanych według pierwotnej efektywnej stopy procentowej składnika aktywów finansowych (lub efektywnej stopy procentowej skorygowanej o ryzyko kredytowe w przypadku zakupionych lub utworzonych składników aktywów finansowych dotkniętych utratą wartości ze względu na ryzyko kredytowe) bądź, w stosownych przypadkach, według zaktualizowanej efektywnej stopy procentowej. Wszelkie poniesione koszty i opłaty korygują wartość bilansową zmodyfikowanego składnika aktywów finansowych i są amortyzowane w okresie pozostającym do daty wymagalności zmodyfikowanego składnika aktywów finansowych. 

z wyjątkiem sytuacji, gdy rezerwa na podatek odroczony powstaje w wyniku początkowego ujęcia wartości firmy lub początkowego ujęcia składnika aktywów bądź zobowiązania przy transakcji nie stanowiącej połączenia jednostek gospodarczych i w chwili jej zawierania nie mającej wpływu ani na wynik finansowy brutto, ani na dochód do opodatkowania czy stratę podatkową oraz

w przypadku dodatnich różnic przejściowych wynikających z inwestycji w jednostkach zależnych lub stowarzyszonych i udziałów we wspólnych przedsięwzięciach – z wyjątkiem sytuacji, gdy terminy odwracania się różnic przejściowych podlegają kontroli inwestora i gdy prawdopodobne jest, iż w dającej się przewidzieć przyszłości różnice przejściowe nie ulegną odwróceniu.

Aktywa z tytułu podatku odroczonego ujmowane są w odniesieniu do wszystkich ujemnych różnic przejściowych, jak również niewykorzystanych ulg podatkowych i niewykorzystanych strat podatkowych przeniesionych na następne lata, w takiej wysokości, w jakiej jest prawdopodobne, że zostanie osiągnięty dochód do opodatkowania, który pozwoli wykorzystać ww. różnice, aktywa i straty:

z wyjątkiem sytuacji, gdy aktywa z tytułu odroczonego podatku dotyczące ujemnych różnic przejściowych powstają w wyniku początkowego ujęcia składnika aktywów bądź zobowiązania przy transakcji nie stanowiącej połączenia jednostek gospodarczych i w chwili jej zawierania nie mają wpływu ani na wynik finansowy brutto, ani na dochód do opodatkowania czy stratę podatkową oraz

w przypadku ujemnych różnic przejściowych z tytułu inwestycji w jednostkach zależnych lub stowarzyszonych oraz udziałów we wspólnych przedsięwzięciach, składnik aktywów z tytułu odroczonego podatku jest ujmowany w sprawozdaniu z sytuacji finansowej jedynie w takiej wysokości, w jakiej jest prawdopodobne, iż w dającej się przewidzieć przyszłości ww. różnice przejściowe ulegną odwróceniu i osiągnięty zostanie dochód do opodatkowania, który pozwoli na potrącenie ujemnych różnic przejściowych.

Wartość bilansowa składnika aktywów z tytułu odroczonego podatku jest weryfikowana na każdy dzień bilansowy i ulega stosownemu obniżeniu o tyle, o ile przestało być prawdopodobne osiągnięcie dochodu do opodatkowania wystarczającego do częściowego lub całkowitego zrealizowania składnika aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego. Nieujęty składnik aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego podlega ponownej ocenie na każdy dzień bilansowy i jest ujmowany do wysokości odzwierciedlającej prawdopodobieństwo osiągnięcia w przyszłości dochodów do opodatkowania, które pozwolą na odzyskanie tego składnika aktywów.

Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego oraz rezerwy na podatek odroczony wyceniane są z zastosowaniem stawek podatkowych, które według przewidywań będą obowiązywać w okresie, gdy składnik aktywów zostanie zrealizowany lub rezerwa rozwiązana, przyjmując za podstawę stawki podatkowe (i przepisy podatkowe) obowiązujące na dzień bilansowy lub takie, których obowiązywanie w przyszłości jest pewne na dzień bilansowy.

Podatek dochodowy dotyczący pozycji ujmowanych poza zyskiem lub stratą jest ujmowany poza zyskiem lub stratą: w innych całkowitych dochodach dotyczący pozycji ujętych w innych całkowitych dochodach lub bezpośrednio w kapitale własnym dotyczący pozycji ujętych bezpośrednio w kapitale własnym.

Grupa kompensuje ze sobą aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego z rezerwami z tytułu odroczonego podatku dochodowego wtedy i tylko wtedy, gdy posiada możliwy do wyegzekwowania tytuł prawny do przeprowadzenia kompensat należności z zobowiązaniami z tytułu bieżącego podatku i odroczony podatek dochodowy ma związek z tym samym podatnikiem i tym samym organem podatkowym.